Μύθοι και Αλήθειες για τον μυελό των οστών

 

Ο νωτιαίος μυελός είναι το ίδιο πράγμα με το μυελό των οστών;

Ο νωτιαίος μυελός είναι όργανο του νευρικού συστήματος και δεν έχει καμμία απολύτως σχέση με το μυελό των οστών που είναι όργανο του αιμοποιητικού συστήματος.

Ο μυελός των οστών λαμβάνεται από την σπονδυλική στήλη ή αφαιρείται κομμάτι από το οστό;

Ο μυελός των οστών είναι ρευστός ιστός που βρίσκεται στις κοιλότητες των οστών και περιέχει αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα. Αν σας ζητηθεί να δωρίσετε μυελό των οστών η συλλογή γίνεται από τα οστά της λεκάνης.Κατά τη διάρκεια της λήψης συλλέγεται λιγότερο από το 5% των κυττάρων του μυελού.

Είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε ότι συνήθως οι μεταμοσχεύσεις που γίνονται με μόσχευμα που προέρχεται από περιφερική λήψη αιμοποιητικών κυττάρων.

 

Yπάρχει η ανάγκη να εγγράφονται άτομα στην Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών;

Χιλιάδες ασθενείς με απειλητικές για την ζωή τους ασθένειες που μπορούν να γίνουν καλά μόνο με τη μεταμόσχευση, εξαρτώνται από τις Τράπεζες Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών για να βρουν συμβατό δότη και να σωθεί η ζωή τους.
Οι ασθενείς χρειάζονται δότες που να έχουν την κατάλληλη ιστοσυμβατότητα. Αν και υπάρχουν εκατομμύρια εγγεγραμμένοι δότες σε παγκόσμιο επίπεδο, εν τούτοις πολλοί ασθενείς (τουλάχιστον ένα ποσοστό 20%) εξακολουθούν να μην μπορούν να βρουν συμβατό δότη.

 

Πρέπει να γίνω δότης σε όσο δυνατόν νεαρότερη ηλικία;

Έρευνες δείχνουν ότι τα κύτταρα από νέους δότες οδηγούν σε μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχημένων μεταμοσχεύσεων γι’ αυτό επιλέγονται δότες μικρής ηλικίας.
Επειδή η πιθανότητα να βρεθείς συμβατός με κάποιο ασθενή είναι μικρή, η εγγραφή σου στην τράπεζα σε νεαρή ηλικία επιτρέπει την μακροχρόνια παραμονή σου σ’ αυτή και σου αυξάνει τις πιθανότητες να βοηθήσεις έναν συνάνθρωπο σου.

 

Υπάρχουν όρια ηλικίας;

Τα ηλικιακά όρια υπάρχουν για να προστατέψουν τους δότες αλλά και για να παράσχουν στον ασθενή την καλύτερη δυνατή θεραπεία.
Ασφάλεια Δότη: Σε μεγαλύτερες ηλικίες οι πιθανότητες να υπάρχουν προβλήματα υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών. Από την στιγμή που δεν υπάρχει όφελος για τον εθελοντή δότη, για λόγους ασφαλείας έχει θεσπιστεί διεθνώς ανώτατο όριο ηλικίας τα 55 χρόνια.
Ασφάλεια για τον ασθενή: Έρευνες δείχνουν ότι τα αιμοποιητικά κύτταρα από νέους ανθρώπους μειώνουν τους κινδύνους σοβαρών επιπλοκών της μεταμόσχευσης όπως είναι η απόρριψη και η νόσος του μοσχεύματος κατά του ξενιστή.

 

Αν έχω αποκλειστεί ως αιμοδότης (έχω αναιμία/ είμαι διαβητικός, κτλ.), μπορώ να γίνω δότης μυελού των οστών;

Τα ιατρικά κριτήρια για την δωρεά αίματος είναι πολύ διαφορετικά από αυτά για την δωρεά αιμοποιητικών κυττάρων/μυελού των οστών.

Άτομα για παράδειγμα με αναιμία, διαβητικοί οι οποίοι δεν λαμβάνουν ινσουλίνη, άτομα με χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορούν να γίνουν άφοβα εθελοντές δότες μυελού.

 

Τι είναι η ιστοσυμβατότητα;

Η ιστοσυμβατότητα δύο ατόμων, ή αλλιώς η ιστική ομοιότητά τους, καθορίζεται από τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας (HLA).

Τα HLA αντιγόνα είναι ειδικά μόρια που εκφράζονται πάνω στα κύτταρα, τα οποία είναι διαφορετικά σε κάθε άτομο και καθορίζουν τον «ιστικό τύπο» του.

Προσδιορίζονται σε ειδικά εργαστήρια ιστοσυμβατότητας σε δείγμα αίματος και η σύγκριση του ιστικού τύπου δύο ατόμων μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε την ομοιότητα-συμβατότητα μεταξύ τους.

Τα HLA αντιγόνα είναι κληρονομικά και αποτελούν τη μοριακή ταυτότητα του οργανισμού μας.

Πόσο πιθανό είναι να βρεθώ συμβατός με κάποιον;

Η πιθανότητα να βρεθεί συμβατός δότης για κάποιον ασθενή μέσα στην οικογένεια του είναι περίπου 30%, ενώ να βρεθεί συμβατός μη συγγενής εθελοντής δότης είναι εξαιρετικά σπάνια και εξαρτάται από τον ιστικό τύπο του κάθε ατόμου.

Ο αριθμός των διαφορετικών ιστικών τύπων είναι τεράστιος με αποτέλεσμα η ταυτοποίηση δύο ατόμων με τον ίδιο ιστικό τύπο να είναι ιδιαίτερα δύσκολη.

Μπορεί να είσαι η μόνη ελπίδα για κάποιον ασθενή.

 

Πως γίνεται η λήψη μοσχεύματος;

Υπάρχουν δύο τρόποι συλλογής μοσχεύματος:
1. Η πιο διαδεδομένη μέθοδος σήμερα είναι η συλλογή των αιμοποιητικών κυττάρων από το περιφερικό αίμα.

Αρχικά, χορηγείται υποδόρια αυξητικός αιμοποιητικός παράγοντας (ουσία που φυσιολογικά παράγεται από τον οργανισμό μας) για τέσσερις συνεχείς μέρες για την αύξηση και κινητοποίηση των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων στην κυκλοφορία του αίματος. Η συλλογή τους γίνεται με τρόπο παρόμοιο με αυτό της αιμοδοσίας.

Το αίμα εισέρχεται και διαχωρίζεται σε ειδικό μηχάνημα κυτταραφαίρεσης που συλλέγει τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα και τα υπόλοιπα στοιχεία του αίματος τα επιστρέφει στο δότη.

Η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 2-4 ώρες. Σε μερικές περιπτώσεις, εάν ο αριθμός των κυττάρων δεν επαρκεί μπορεί να γίνει μια δεύτερη λήψη την επόμενη ημέρα.

Μετά τη λήψη ο δότης επιστρέφει στο σπίτι του και συνεχίζει τις δραστηριότητες του. Η συχνότερη παρενέργεια, που συνδέεται με τη χορήγηση του αυξητικού παράγοντα, είναι πονοκέφαλος και πόνος στα οστά και τους μυς, ο οποίος είναι ήπιος έως μέτριος και υποχωρεί με κοινά παυσίπονα. Η χορήγηση του αυξητικού παράγοντα δεν έχει ενοχοποιηθεί για καμία επιπλοκή μακροχρόνια.
Συλλογή κυττάρων από τον μυελό των οστών:

2. Η συλλογή μυελού των οστών γίνεται υπό γενική αναισθησία στο χειρουργείο. Η λήψη του μυελού πραγματοποιείται με παρακέντηση των οστών της λεκάνης με ειδικές βελόνες και δεν περιλαμβάνει χειρουργική τομή. Συλλέγεται συνήθως λιγότερο από 5% των προγονικών κυττάρων του μυελού, τα οποία αναπληρώνονται πλήρως σε λίγες ημέρες.

Η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από μια ώρα.

Η πλειοψηφία των δοτών αισθάνεται αρκετά καλά και μπορεί να φύγει την ίδια μέρα από το νοσοκομείο μερικές ώρες μετά τη διαδικασία.

Η πιθανότητα μιας σοβαρής επιπλοκής είναι μηδαμινή.

Μερικοί δότες μπορεί να έχουν τοπικά ελαφρύ πόνο για μερικές ημέρες.

 

Πως γίνεται η επιλογή του τρόπου λήψης μοσχεύματος;

Τα κέντρα μεταμόσχευσης συνήθως εκφράζουν την προτίμηση τους στον τρόπο λήψης του μοσχεύματος, βασιζόμενοι στη μορφή θεραπείας που θα γίνει στον ασθενή.

Εντούτοις, ο δότης είναι αυτός που παίρνει τη τελική απόφαση.

Η απόφαση αυτή δεν χρειάζεται να ληφθεί κατά την εγγραφή σας στην τράπεζα αλλά όταν κληθείτε να δώσετε μόσχευμα, εάν όμως έχετε προτίμηση σε μια από τις δυο μεθόδους καλό είναι να το ανακοινώσετε.

 

Τι γίνεται αν βρεθώ συμβατός με κάποιο ασθενή;

Εάν ένας εθελοντής δότης βρεθεί συμβατός με έναν ασθενή, αρχικά θα ερωτηθεί για να επιβεβαιώσει την αρχική του πρόθεση για τη δωρεά αιμοποιητικών κυττάρων.

Σε καταφατική απάντηση, θα κληθεί για ενημέρωση και περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο για επιβεβαίωση της συμβατότητας.

Εάν πιστοποιηθεί η ιστοσυμβατότητα, ο εθελοντής δότης υποβάλλεται σε πλήρη ιατρικό έλεγχο τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν από τη συλλογή μοσχεύματος για την επιβεβαίωση της καλής κατάστασης της υγείας του.

Έχω δικαίωμα να αναιρέσω την απόφασή μου για τη δωρεά;

Είναι εξαιρετικά σημαντικό ο δότης να είναι συνειδητοποιημένος και απολύτως βέβαιος για την απόφασή του.

Σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας, ο εθελοντής μπορεί να ανακαλέσει την απόφασή του για τη δωρεά εάν αισθανθεί ότι δεν είναι έτοιμος γι’ αυτή.

Εν τούτοις, η ακύρωση της δωρεάς κατά τη στιγμή που έχει οριστικοποιηθεί η μεταμόσχευση και έχει ξεκινήσει η ισχυρή χημειοθεραπεία, είναι «σημείο μη επιστροφής» που θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς.

Είναι επομένως πολύ σημαντικό να ξέρετε ότι εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες, επιφυλάξεις ή αντιρρήσεις σχετικά με τη δωρεά θα πρέπει να τις συζητήσετε με την Τράπεζα Δοτών πολύ πριν από την εβδομάδα προετοιμασίας του ασθενή.

 

Θα επιβαρυνθώ οικονομικά ως δότης;

Ο δότης δεν έχει απολύτως καμία οικονομική επιβάρυνση.

Όλες οι δαπάνες που συσχετίζονται με τη δωρεά μυελού των οστών, καθώς και οι αμοιβές για εργασία που ο υποψήφιος πιθανόν να στερηθεί καλύπτονται πλήρως από το ασφαλιστικό οργανισμό του ασθενή, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.

 

Μπορώ να δώσω μόσχευμα δεύτερη φορά;

Είναι εξαιρετικά απίθανο να σας ζητηθεί να δώσετε μόσχευμα για παραπάνω από έναν ασθενή.

Μπορεί όμως για τον ίδιο ασθενή να σας ζητηθεί να δώσετε μόσχευμα για δεύτερη φορά αν δεν πετύχει η πρώτη μεταμόσχευση ή παράγωγα αίματος, συνήθως λεμφοκύτταρα, στην περίπτωση αυτή με απλή αιμοληψία.
Η δωρεά Αιμοποιητικών Κυττάρων δεν επηρεάζει την ικανότητα σας να δώσετε ξανά μόσχευμα για κάποιο συγγενή σας στο μέλλον αν χρειαστεί.

Μπορώ να επικοινωνήσω με τον ασθενή που έλαβε το μόσχευμα;

Η γνωριμία μεταξύ εθελοντών δοτών και ασθενών δεν ενθαρρύνεται, παρόλα αυτά αν και οι δυο πλευρές το επιθυμούν και υπογράψουν το έντυπο συγκατάθεσης, η γνωριμία μπορεί να γίνει μετά τη πάροδο δύο ετών.

Μέσα σε αυτό το διάστημα επιτρέπεται η ανώνυμη επικοινωνία μεταξύ δότη και ασθενούς και αντίστροφα η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ευχητήριες κάρτες, σύντομες επιστολές χωρίς όμως να γίνεται αναφορά σε προσωπικά στοιχεία που να ανακαλύπτουν την ταυτότητά τους.

 

Πώς μπορώ να γίνω Δότης Μυελού των Οστών /Αιμοποιητικών Κυττάρων;

Αν είσαι μεταξύ 18-50 χρόνων, σε καλή κατάσταση υγείας και πρόθυμος να βοηθήσεις οποιονδήποτε ασθενή χρειάζεται μεταμόσχευση μπορείς να γίνεις εθελοντής δότης αιμοποιητικών κυττάρων.
Η διαδικασία είναι η εξής:
– Συμπληρώνεις την αίτηση εγγραφής εθελοντή δότη αιμοποιητικών κυττάρων.
– Δίνεις ελάχιστο δείγμα αίματος ή στοματικού επιχρίσματος για να τυποποιηθεί ο ιστικός σου τύπος.
– Τα αποτελέσματα της εργαστηριακής ανάλυσης καταχωρούνται στο Εθνικό (ΕΟΜ) και Παγκόσμιο (BMDW) Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών.

 

Σε τι δεσμεύομαι αν εγγραφώ;

1) Θα παραμείνεις εγγεγραμμένος στο αρχείο μέχρι τα 55α γενέθλια σου, εκτός και αν ζητήσεις να διαγραφείς.
2) Θα είσαι διαθέσιμος για δωρεά για όποιον ασθενή βρεθείς συμβατός.
3) Θα μας ενημερώσεις για αλλαγή της διεύθυνσής σου, εάν συμβούν μεταβολές στην υγεία σου ή αλλάξεις γνώμη.

 

Μπορώ να εγγραφώ μόνο για συγκεκριμένο ασθενή ή για κάποιο μέλος της οικογένειας μου;

ΟΧΙ. Όλες οι Τράπεζες Εθελοντών Δοτών δέχονται μόνο εθελοντές δότες που είναι διαθέσιμοι για οποιονδήποτε ασθενή έχει ανάγκη μεταμόσχευσης σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου.

Αντιλαμβανόμαστε την ευαισθησία σου για το συγγενικό ή φιλικό σου άτομο, αλλά πρέπει να γνωρίζεις ότι η κάθε νέα εγγραφή αυξάνει την πιθανότητα ανεύρεσης δότη για οποιοδήποτε ασθενή και συνεπώς και για το δικό σου άνθρωπο.

 

 

Πηγή: https://www.kyttaroaimatos.gr/

Νίκησε τον καρκίνο και χαμογελά ξανά η 32χρονη πρωταθλήτρια του επί κοντώ, Mαρία Αριστοτέλους!

 «Κάποιες φορές πρέπει να χάσεις μικρές μάχες 

για να κερδίσεις τον πόλεμο».

Δύο φωτογραφίες με διαφορά 6 μηνών. Στην πρώτη μια κοπέλα κρατά έναν υπέρηχο και στη δεύτερη τον σκίζει στα δύο. Το ξυρισμένο κεφάλι μαρτυρά πως δεν επρόκειτο για εγκυμοσύνη αλλά για διάγνωση καρκίνου, τον οποίο κοίταξε κατάματα και τον νίκησε. Με την ευκαιρία, δείτε την πρόσφατη εξομολόγηση της αθλήτριας για την αρρώστια της. Τον συνέτριψε, τον έκανε χίλια κομμάτια.

Τον συνέτριψε, τον έκανε χίλια κομμάτια. Ο λόγος για την υπέροχη Μαρία Αριστοτέλους

“ Δεν ήταν θεριό, ούτε τέρας, ούτε η κακιά αρρώστια.
Ήταν καρκίνος και είναι παρελθόν!
Τα ωραιότερα νέα!
Είμαι καθαρή!
Τον νικήσαμε!
Η νίκη αυτή δεν ανήκει σε εμένα αλλά στην ιατρική.
Τι κι αν ήταν 4ο στάδιο, τι κι αν ήταν επιθετικός, ο καρκίνος ως επί το πλείστον είναι ιάσιμος και δεν πρέπει να τρέμουμε στο άκουσμα αυτής της λέξης.
Όταν είπα ότι ήμουν έτοιμη για ότι ακολουθήσει, σίγουρα μιλούσε η άγνοια κινδύνου που με διακατείχε.
Δεν ήξερα τι εστί χημειοθεραπείες, τι σήμαινε ανοσοκαταστολή.
Δεν φανταζόμουν καν τι ερχόταν.
Ίσως να ήταν καλύτερα έτσι!
Γιατί ο καρκίνος θέλει θάρρος και θράσος!
Δεν έβλεπα τα δύσκολα που ήταν μπροστά μου ως βουνό.
Εστίαζα στο παρόν και έλεγα πάμε βήμα βήμα και όλα θα γίνουν!
Και πώς θα γινόταν αλλιώς;
Αφού είχα δίπλα μου την καλύτερη ιατρική ομάδα του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου, με επικεφαλή την ογκολόγο μου Δρ. Αναστασία Κωνσταντινίδου.
Όλοι τους συνέβαλαν ώστε αυτό το ταξίδι να είναι όσο πιο όμορφο γινόταν και σίγουρα με αίσιο τέλος!
Το ραβδομυοσάρκωμα εμφανίζεται σε παιδάκια μέχρι 5 χρόνων.
Γιατί σε εμένα δεν είπα ΠΟΤΕ..! Αντιθέτως όταν ανέβαινα τον γολγοθά έλεγα ΕΥΤΥΧΩΣ ΣΕ ΕΜΕΝΑ! Ευτυχώς που διάλεξε εμένα και όχι κάποιο παιδάκι! Δεν άντεχα στην ιδέα ότι θα περνούσε κάποιο βρέφος ή παιδί αυτή τη δοκιμασία! Και έλεγα αν μη τι άλλο ο κλήρος έπεσε σε εμένα!
Στην περίπτωση μου, ο καρκίνος ήταν μεταστατικός.
Αυτό σημαίνει πώς μπορεί να επιστρέψει ανά πάσα στιγμή.
Για τον λόγο αυτό θα ελέγχομαι τακτικά!
Ο εχθρός είναι ύπουλος και επιθετικός αλλά τώρα ξέρει με ποιαν έχει μπλέξει!
Άντε γειά..!”

«Έτσι νίκησα τον καρκίνο!»

Πρωτοχρονιά 2023. Η 32χρονη αθλήτρια από την Κύπρο, Μαρία Αριστοτέλους έγραφε στο Instagram.

«Ανυπομονώ να γράψουμε μαζί μια – μια τις σελίδες σου. Με υγεία, αγάπη στις ψυχές μας και ευτυχία!».

Τελικά το 2023 της έφερε τη μεγαλύτερη δοκιμασία της ζωής της, όμως, η ατρόμητη Μαρία ήταν σαν έτοιμη από καιρό.

«Κάποιες φορές πρέπει να χάσεις μικρές μάχες για να κερδίσεις τον πόλεμο».

Από μικρή ηλικία η Μαρία έδειξε πως είχε μέταλλο, ήταν γεννημένη νικήτρια. Όποιον στόχο και να έθετε τον πετύχαινε. Καταπιάστηκε με το άλμα επί κοντώκαι έγινε Βαλκανιονίκης.

Μπήκε στη Νομική και βγήκε με πτυχίο.

«Το όνειρο που είχα από παιδί να σπουδάσω νομική παρ’ όλες τις δυσκολίες έγινε εν τέλει πραγματικότητα».

Διαγνώστηκε με καρκίνο και εκείνη τον συνέτριψε μέσα σε λίγους μήνες.

«Δεν ήταν θεριό, ούτε τέρας, ούτε η κακιά αρρώστια. Ήταν καρκίνος και είναι παρελθόν!».

Πώς έμαθε για τον καρκίνο

Στη συνέντευξη της που είχε δώσει τον Οκτώβριο στο LIVE NEWS είχε πει πως όλα ξεκίνησαν όταν τυχαία ψηλάφισε κάτι στο λαιμό της.

Οι αρχικές εξετάσεις βγήκαν καθαρές όμως η ίδια θα πει πως ήξερε καλά τον εαυτό της και συνέχισε να απευθύνεται σε γιατρούς.

Εν τέλει αυτό που είχαν εντοπίσει ήταν η μετάσταση του καρκίνου στους λεμφαδένες καθώς ο καρκίνος προϋπήρχε ήδη κάτω από τη μύτη τους.

«Αν δεν ήταν η μετάσταση εγώ δεν θα το έβρισκα ήταν στη μύτη μέσα. Οπότε ήρθε η μετάσταση στους λεμφαδένες οπότε ήταν σε ένα σημείο που μπορούσα να ψηλαφήσω. Μετά βγήκε η μετάσταση στα οστά. Αυτό σόκαρε… Κυρίως τον περίγυρο μου εμένα δεν με απασχολούσε. Δεν αισθάνθηκα ποτέ άτυχη. Ίσα – ίσα αισθάνθηκα τυχερή που έμαθα ποιος είναι τελικά ο εχθρός μου. Δεν ρώτησα πότε θα τελειώσει. Ρώτησα ποιος είναι ο στόχος για όταν ξεκινάμε. Και μου λέει να αντέξει το σώμα σου».

Στα 32 της, έρχεται αντιμέτωπη με μια μορφή καρκίνου, εξαιρετικά σπάνια για ενήλικες. Οι γιατροί θα της πουν πως δεν έχουν συναντήσει κάτι ανάλογο όχι μόνο στην ηλικία της, αλλά σε παιδιά μεγαλύτερα των 5 ετών.

Η δημοσιογράφος εύλογα θα την ρωτήσει «είπες ποτέ γιατί σε μένα;» για να λάβει την απάντηση:

«Δεν είπα ποτέ “γιατί σε εμένα”! Αντιθέτως όταν ανέβαινα τον Γολγοθά έλεγα ΕΥΤΥΧΩΣ ΣΕ ΕΜΕΝΑ! Ευτυχώς που διάλεξε εμένα και όχι κάποιο παιδάκι! Δεν άντεχα στην ιδέα ότι θα περνούσε κάποιο βρέφος ή παιδί αυτή τη δοκιμασία! Και έλεγα “αν μη τι άλλο ο κλήρος έπεσε σε εμένα».

Ήταν 12 Οκτωβρίου όταν με το πλατύ χαμόγελο και την πηγαία αισιοδοξία της έλεγε στο LIVE NEWS πως πάει βήμα βήμα.

Δέκα μέρες μετά από αυτήν τη συνέντευξη θα ξυρίσει τα μαλλιά της το χαμόγελο όμως εκεί, δεν σβήνει.

Νίκησε τον καρκίνο

Η Μαρία Αριστοτέλους δεν θα ωραιοποιήσει όμως καταστάσεις.

«Όταν είπα ότι ήμουν έτοιμη για ότι ακολουθήσει, σίγουρα μιλούσε η άγνοια κινδύνου που με διακατείχε. Δεν ήξερα τι εστί χημειοθεραπείες, τι σήμαινε ανοσοκαταστολή. Δεν φανταζόμουν καν τι ερχόταν. Ίσως να ήταν καλύτερα έτσι! Γιατί ο καρκίνος θέλει θάρρος και θράσος!».

Με το ίδιο θάρρος και θράσος λοιπόν πορεύτηκε όλους αυτούς τους μήνες. Με το ίδιο βλέμμα νικήτριας που τον κοιτούσε όταν πρωτομπήκε στη ζωή της. Με το ίδιο βλέμμα τον ξανακοίταξε για τελευταία φορά πριν τον πετάξει από τη ζωή της.

Και ναι η Μαρία ζει και αναπνέει πλέον χωρίς αυτόν. Τι κι αν ήταν επιθετικός, τι κι αν ήταν τέταρτο στάδιο, δεν ήξερε με ποια τα έβαζε.

«Αυτή είναι η πρώτη νίκη. Περιμένεις την επόμενη. Πηγαίνω βήμα- βήμα δεν μπορώ να σκεφτώ το τέλος.

Το τέλος ήρθε ίσως και νωρίτερα από όσο πίστευε η ίδια, η οικογένεια της ακόμα και οι ίδιοι οι γιατροί.

«Νίκησα τον καρκίνο» θα γράφει σε ανάρτηση της και θα συμπληρώνει.

Ο εχθρός είναι ύπουλος, επιθετικός αλλά τώρα ξέρει με ποια έχει μπλέξει.

«Όπως και με κάθε Γολγοθά, έρχεται η Ανάσταση»

Η Μαρία Αριστοτέλους μίλησε αποκλειστικά στο Live News, τονίζοντας πως όλους αυτούς τους μήνες βίωσε δύσκολες στιγμές.

«Είναι ένας Γολγοθάς, τον οποίον ανεβαίνεις. Όπως και με κάθε Γολγοθά, έρχεται η Ανάσταση».

«Ήμουν έτοιμη ανά πάσα στιγμή για το οτιδήποτε. Από τη στιγμή της διάγνωσης μέχρι το τέλος υπάρχει μία πορεία. Ήθελα να είμαι σωστή, να ζήσω κάθε στιγμή όπως θα ήθελα να τη ζήσω», είπε.

Από τις πιο δύσκολες στιγμές στιγμές της ήταν η τέταρτη θεραπεία της. «Δεν μπορούσα να καταπιώ, πονούσε ο λαιμός μου», είπε.

 

Πηγή: https://www.athensmagazine.gr

«Σήμερα έκανα χημειοθεραπεία, ας κάνουμε αύριο μάθημα»: Μαθητές στην Ογκολογική και Παιδοψυχιατρική μονάδα

 

Εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στο Νοσοκομείο Παίδων εφήβους με σοβαρά νοσήματα αφηγούνται στην «Κ» τις συγκλονιστικές εμπειρίες τους

 Κάθε μεσημέρι, τα τελευταία οκτώ χρόνια, η Αγγελική Χαραλαμποπούλου ανεβαίνει τα σκαλιά που οδηγούν στην πολύχρωμη νέα πτέρυγα του «Αγία Σοφία», εκεί όπου στεγάζονται οι αίθουσες του Γυμνασίου και Λυκείου του νοσοκομείου Παίδων. Κάθεται στο γραφείο της και αρχίζει να διαμορφώνει το πρόγραμμα με τα μαθήματα της ημέρας. Σε λίγο, εκείνη και οι δέκα εκπαιδευτικοί του νοσοκομειακού σχολείου θα σκορπιστούν στα δωμάτια του Παίδων, κυρίως στην Ογκολογική και την Παιδοψυχιατρική κλινική για να διδάξουν στους μαθητές τους: σε παιδιά 12-18 ετών που βρέθηκαν εκεί εξαιτίας κάποιου σοβαρού νοσήματος, στερούμενα πολλά και κυρίως την πολύτιμη καθημερινότητά τους.

Οι σχολικές αίθουσες του Παίδων είναι άδειες, καθώς ειδικά μετά την περίοδο της πανδημίας τα μαθήματα στην Ογκολογική και Παιδοψυχιατρική κλινική παραδίδονται ως ιδιαίτερα. 

«Τα παιδιά όταν μπαίνουν σε αυτές τις κλινικές έχουν μεγαλύτερη αγωνία για το τι θα συμβεί με το σχολείο και τα μαθήματά τους παρά για το πρόβλημα της υγείας τους αυτό καθαυτό. Αναρωτιούνται πότε θα επανέλθουν, αν θα μείνουν στην ίδια τάξη όσο οι συμμαθητές τους προχωρούν, αν θα τους ξεχάσουν οι παρέες τους ή αν θα τους απομονώσουν» αναφέρει στην «Κ» η κ. Χαραλαμποπούλου, διευθύντρια του Γυμνασίου και Λυκείου του Παίδων και εξηγεί τον ρόλο που επιτελεί η ομάδα της: «Εμείς ερχόμαστε σαν μια γέφυρα που τους ενώνει με τον εξωτερικό, τον φυσιολογικό, τον καθημερινό τους κόσμο. Όταν πας για μάθημα, τα παιδιά νιώθουν ότι η ζωή τους έχει συνέχεια, ότι κάνουν κι αυτά ό,τι κάνουν οι φίλοι τους εκεί έξω. Σκέφτονται “αφού με βάζουν να κάνω μάθημα, θα επανέλθω”. Γινόμαστε σε έναν μεγάλο βαθμό, η ελπίδα τους».

Εσπερινά μαθήματα στα δωμάτια του νοσοκομείου 

Το σχολείο του νοσοκομείου Παίδων διαφέρει κατά πολύ από ένα τυπικό δημόσιο σχολείο. Εδώ το μάθημα ξεκινά το μεσημέρι (γιατί το πρωί γίνονται οι θεραπείες) και παραδίδεται ως ιδιαίτερο αφού ακόμη και τα λίγα μαθήματα που γίνονταν παλαιότερα στις αίθουσες του νοσοκομείου διακόπηκαν οριστικά την περίοδο της πανδημίας. Την ώρα της διδασκαλίας λείπουν οι φωνές –χαρούμενες και άγριες– και δεν υπάρχει bullying, ενώ κάποιες φορές το μάθημα κρέμεται από μια κλωστή. 

«Υπάρχουν στιγμές που μπαίνουμε στο Ογκολογικό και ρέει στις φλέβες τους ο ορός με τη θεραπεία και παρ’ όλα αυτά μάς ζητούν να κάνουμε το μάθημα» λέει η Αγγελική Χαραλαμποπούλου, περιγράφοντας στιγμές από την καθημερινή επαφή με τους μαθητές του νοσοκομείου. «Είναι άλλες φορές που από τις παρενέργειες δεν μπορούν. “Σήμερα πήρα χημειοθεραπεία, θα κάνω αύριο μάθημα”».

Οι εκπαιδευτικοί δεσμεύονται να τηρούν το απόρρητο, να δίνουν σημασία στις λέξεις που χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ώστε να μην προκαλέσουν κάποιο ψυχολογικό τραύμα, να προσέχουν ακόμη και το ντύσιμό τους.

Κάθε χρόνο περίπου 300–350 παιδιά που εισάγονται στα δύο παιδιατρικά νοσοκομεία «Αγία Σοφία» και «Αγλαΐα Κυριακού» και χρήζουν μακράς νοσηλείας, φοιτούν στο Γυμνάσιο και Λύκειο του Παίδων. Τα προβλήματα διαφέρουν, ωστόσο οι εκπαιδευτικοί, σε κάθε περίπτωση, δεσμεύονται να τηρούν το απόρρητο. Οφείλουν ακόμα να δίνουν σημασία στις λέξεις που χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ώστε να μην προκαλέσουν κάποιο ψυχολογικό τραύμα, να προσέχουν ακόμη και το ντύσιμό τους.

«Ειδικά στο παιδοψυχιατρικό τμήμα, δεν μπορούμε να φοράμε μόνο μαύρα ρούχα, γιατί τα συνδέουν με κατάθλιψη ή πένθος, ούτε όμως και άσπρα γιατί παραπέμπουν στους γιατρούς που περνούν νωρίτερα από το δωμάτιο. Συνήθως φοράμε χρωματιστά», επισημαίνει η κ. Χαραλαμποπούλου τονίζοντας ότι η συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό του Παίδων είναι απαραίτητη, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

«Δεν μας επιτρέπεται καν να ρωτήσουμε από πού είναι τα παιδιά ή σε ποιο σχολείο φοιτούν για να μη διαρρεύσει. Υπάρχει επιπλέον ο κίνδυνος τέτοιες λεπτομέρειες να τους φέρνουν τραυματικές αναμνήσεις, οπότε τις αποφεύγουμε».

Η Αγγελική Χαραλαμποπούλου είναι διευθύντρια τα τελευταία οκτώ χρόνια στο Γυμνάσιο – Λύκειο του Παίδων. Η ομάδα της αποτελεί τη «γέφυρα», λέει, που ενώνει τα παιδιά του νοσοκομείου με τον εξωτερικό, τον φυσιολογικό, τον καθημερινό τους κόσμο.

Δύναμη ψυχής και ενσυναίσθηση

Είναι δύσκολο να συνεργάζεσαι με εφήβους, πόσο μάλλον όταν εκείνοι νιώθουν ευάλωτοι σε ένα νοσοκομειακό περιβάλλον, δίνοντας μάχη να ξεπεράσουν τα εμπόδια που εμφανίστηκαν μπροστά τους. Τι εφόδια λοιπόν θα πρέπει να έχει ένας εκπαιδευτικός που παίρνει την απόφαση να διδάξει στους χώρους του παιδιατρικού νοσοκομείου;

«Να έχει δύναμη ψυχής, να λειτουργεί ενσυνείδητα και να καλλιεργεί καθημερινά την ενσυναίσθησή του», απαντά η 26χρονη Αναστασία Πετροπούλου, η νεότερη καθηγήτρια, στο Παίδων. Ανέλαβε καθήκοντα μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο ως αναπληρώτρια φιλόλογος, ξεκινώντας από εδώ την καριέρα της ως εκπαιδευτικός. 

Όταν τελειώνει το μάθημα, αυτό που μένει είναι αυτό το τεράστιο χαμόγελο, ζωγραφισμένο στα χείλη, που σου λέει «ευχαριστώ»

«Όταν η διευθύντρια αρχικά μου περιέγραψε την κατάσταση, σκέφτηκα ότι αυτή η δουλειά θα έχει οπωσδήποτε δυσκολίες, αλλά στάθηκα ψύχραιμη. Μόλις μπήκα στο δωμάτιο και έκανα το πρώτο μου μάθημα, ένιωσα ότι πράγματι αυτό έπρεπε να κάνω στη ζωή μου. Θυμήθηκα τον λόγο για τον οποίο ήθελα εξαρχής να περάσω στη σχολή: το πάθος μου για τα ελληνικά γράμματα και την απέραντη αγάπη μου για τα παιδιά», λέει στην «Κ» η κ. Πετροπούλου και περιγράφει τη σχέση που έχει με τους μαθητές της. «Βλέπεις πόσα παιδιά σε έχουν ανάγκη. Μπορεί να τους πεις απλώς έναν καλό λόγο και να νομίζουν ότι τους έχεις δώσει το σύμπαν ολόκληρο! Κι όταν τελειώνει το μάθημα, αυτό που μένει είναι αυτό το τεράστιο χαμόγελο, ζωγραφισμένο στα χείλη, που σου λέει “ευχαριστώ”. Μόνο ευγνωμοσύνη μπορώ να νιώθω για αυτό».

«Να βγείτε από εδώ και να είστε καλά»

Με τον καιρό, παιδιά που όπως περιγράφει η φιλόλογος ήταν «κλειστά» ή είχαν το βλέμμα αφημένο στο κενό, άρχισαν να «ανοίγονται».

«Τα παιδιά με τα οποία έχω συνεργαστεί μέχρι σήμερα είναι οξυδερκή και πολύ ταλαντούχα. Αντιμετωπίζουν το σχολείο όχι μόνο σαν μια ευκαιρία να καλλιεργηθούν και να προοδεύσουν πνευματικά, αλλά και σαν ένα άστρο που δείχνει τον δρόμο έξω από το νοσοκομείο, σαν μια ελπίδα ότι η ζωή τους θα συνεχιστεί κανονικά μετά την περιπέτειά τους», τονίζει η ίδια. 

Η Αναστασία Πετροπούλου, 26 ετών, είναι η νεότερη εκπαιδευτικός του Γυμνασίου και Λυκείου του νοσοκομείου Παίδων. «Από την πρώτη στιγμή που ήρθα, ένιωσα ότι αυτό έπρεπε να κάνω στη ζωή μου», λέει στην «Κ». 

Αφηγείται τον δύσκολο διάλογο που είχε κάποια μέρα με έναν μαθητή της στην παιδοψυχιατρική κλινική. «Με ρώτησε αν πηγαίνω να διδάξω και σε άλλες κλινικές του νοσοκομείου και του απάντησα ότι πάω και στο ογκολογικό.

-“A, στο ογκολογικό”, μού είπε. “Εκεί τα παιδιά παλεύουν για να ζήσουν και κάποιοι από εμάς είμαστε εδώ γιατί παλεύουμε για το αντίθετο”.

–“Ναι, αλλά όλοι σας έχετε τον ίδιο στόχο, να βγείτε από εδώ και να είστε καλά”».

Σκίτσο νοσηλευόμενης μαθήτριας του Παίδων που χάρισε στη φιλόλογό της Αναστασία Πετροπούλου.

Ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα που γίνονται στο Παίδων είναι αυτό των καλλιτεχνικών. Ο Μπενουά Παρέ, Γάλλος ζωγράφος που ζει από το 1986 στην Ελλάδα, έχει δει τα τελευταία 19 χρόνια που διδάσκει στο νοσοκομείο χιλιάδες παιδιά να επιζητούν το μάθημά του. 

«Κάνω το μάθημα ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται κάθε παιδί στη ζωγραφική. Επειδή καθένα είναι διαφορετικό, κάθε φορά το μάθημα μας οδηγεί αλλού», λέει στην «Κ» ο κ. Παρέ και εξηγεί ότι αρκετά από τα σχέδια των νοσηλευόμενων παιδιών δεν είναι πολύ χαρούμενα. «Ετσι κι αλλιώς είναι δύσκολα, γιατί είναι παιδιά στη φάση της εφηβείας. Οπότε ναι, όλα όσα νιώθουν τα εκφράζουν στο σχέδιο και αυτό είναι καλό, γιατί κατά κάποιον τρόπο τα βγάζουν από μέσα τους».

Ορισμένες από τις ζωγραφιές των παιδιών.

Ο ίδιος περιγράφει την ιδιαίτερη σημασία που έχει για εκείνον η διδασκαλία στο συγκεκριμένο σχολείο.

«Τα πρώτα χρόνια μού ήταν κάπως δύσκολο να βρίσκομαι εδώ γιατί συνάντησα βαριές καταστάσεις, με τον καιρό, όμως, κατάλαβα ότι είναι σημαντικό να βλέπεις την άλλη πλευρά της ζωής. Εχω κι εγώ μια κόρη που κάποια στιγμή πέρασε μία ασθένεια διαρκείας και ήταν μακριά από την Ελλάδα, οπότε χαίρομαι που εδώ μπορώ να βοηθάω άλλα παιδιά». 

«Επιστρέφουν για να δώσουν πίσω αυτό που πήραν»

Η σημερινή διευθύντρια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Παίδων δεν βρέθηκε τυχαία στη σημερινή της θέση. Είχε κληθεί πριν ακόμη ιδρυθεί το σχολείο το 2001, να συμβάλει στην οργάνωσή του. 

«Το σχολείο δημιουργήθηκε από την Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική του Αγία Σοφία. Ο αείμνηστος καθηγητής Τσιάντης είχε την ιδέα να γίνει το σχολείο μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας των παιδιών. Η αδερφή του που τότε ήταν διευθύντρια στο Πολυκλαδικό Λύκειο Αμπελοκήπων όπου εργαζόμουν, γνωρίζοντας τις ευαισθησίες μου, με ρώτησε αν θα με ενδιέφερε να αναμειχθώ σε μία τέτοια διαδικασία. Και όντως το οργανώσαμε μαζί και πρόσθεσα και τις ορθοπεδικές κλινικές σε αυτές που θα δέχονταν οι υπηρεσίες του σχολείου», λέει η Α. Χαραλαμποπούλου.

Σήμερα ύστερα από όλα αυτά, μπορώ να λέω στα παιδιά μας που νοσούν ότι εμείς που δοκιμαστήκαμε, βρήκαμε τη δύναμη να νικήσουμε.

Οι ορθοπεδικές κλινικές ήταν κομμάτι της δικής της ζωής. Η ίδια είχε περάσει πολλά χρόνια της παιδικής και εφηβικής της ηλικίας στο Παίδων «Αγία Σοφία» εξαιτίας ενός σοβαρού επαναλαμβανόμενου νοσήματος, που την ανάγκαζε να μπαινοβγαίνει στα χειρουργεία της ορθοπεδικής και να μένει για μεγάλα διαστήματα μέσα στο νοσοκομείο. 

«Σήμερα ύστερα από όλα αυτά, μπορώ να λέω στα παιδιά μας που νοσούν ότι εμείς που δοκιμαστήκαμε, βρήκαμε τη δύναμη να νικήσουμε». 

«Τα παιδιά που έχουν περάσει δύσκολα στα νοσοκομεία, νιώθουν ότι έχουν μέσα τους ένα υπόλοιπο, ότι χρωστάνε κάτι στον κόσμο», λέει η Αγγελική Χαραλαμποπούλου, με τη φωνή της να τρέμει. «Αυτό είναι που τους κάνει να ξαναγυρίζουν στα νοσοκομεία ως επαγγελματίες πια. Οι περισσότεροι γίνονται νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, γιατροί. Θέλουν να δώσουν πίσω αυτά που πήραν».

 

Βίκυ Κατεχάκη

Εικονογράφηση: Loukia Kattis

 

 

 

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/

Παιδικός καρκίνος και η θεραπεία του!

 

Γιατί η ηλικία αιχμής εκδήλωσης του παιδικού καρκίνου είναι μεταξύ 2 και 4 ετών;

Γιατί συχνά προέρχονται από αλλοιώσεις αρχέγονων προγονικών κυττάρων στην πρώιμη φάση πολλαπλασιασμού και διαφοροποίησης τους (συχνά και κατά την εγκυμοσύνη).

Όσο πιο μικρό είναι το παιδί που θα εκδηλώσει κακόηθες νόσημα τόσο το καλύτερο ή χειρότερο; Ή δεν παίζει ρόλο η ηλικία;
Εξαρτάται από το νόσημα. Για τη λευχαιμία, η μικρή ηλικία είναι συνήθως καλύτερος προγνωστικός δείκτης.

Ένα παιδί που έχει νοσήσει στη ζωή του με παιδικό καρκίνο έχει πιο αυξημένες πιθανότητες τα παιδιά του να νοσήσουν από παιδικό καρκίνο;
Χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί απόλυτα, φαίνεται πως ναι. Αν και οι πιθανότητες παραμένουν πολύ μικρές.

Μπορεί να νοσήσουν με το ίδιο νόσημα δύο αδέρφια; Ποιες είναι οι πιθανότητες;
Ιδιαίτερο κίνδυνο παρουσιάζουν βασικά το μονοωογενή δίδυμα αδέλφια, που ανάλογα με τον τύπο καρκίνου οι πιθανότητες μπορεί να είναι και έως 30%-50%.

Γιατί τα παιδιά έχουν πιο υψηλά ποσοστά ίασης από τον καρκίνο απ’ ό,τι οι ενήλικες;
Η καρκινογένεση στα παιδιά οφείλεται κατά κανόνα σε διαφορετικούς παθογενετικούς μηχανισμούς από ό,τι στους ενήλικες, όπου κατά κανόνα είναι αποτέλεσμα συσσωρευτικών βλαβών. Άρα, παρόλο ότι ο τύπος του καρκίνου μπορεί να είναι ο ίδιος, ο τρόπος ανάπτυξης του και η απάντηση στη θεραπεία διαφέρει. Επιπλέον, τα παιδιά είναι πιο ανθεκτικά στις τοξικές επιδράσεις της θεραπείας, με αποτέλεσμα να έχουν και μεγαλύτερες αντοχές και μικρότερη τοξικότητα.

Ερωτήσεις για τις θεραπείες

Οι θεραπείες για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου είναι σήμερα λιγότερο τοξικές από όσο ήταν παρελθόν;
Η προσπάθεια στην παιδιατρική ογκολογία είναι να μειωθεί η ένταση των χημειοθεραπειών, όπου είναι εφικτό. Ταυτόχρονα, έχει βελτιωθεί σημαντικά και η υποστηρικτική θεραπεία, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις.

Ποιες είναι οι νέες θεραπείες που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου; Ποια είναι η διαφορά τους από τις παλιές;
Οι νεώτερες θεραπείες είναι είτε βελτιώσεις προηγούμενων φαρμάκων (π.χ. ούτως ώστε να έχουν λιγότερε παρενέργειες ή μεγαλύτερο χρόνο δράσης στο σώμα του ασθενούς) είτε ανήκουν στην κατηγορία των στοχευμένων θεραπειών. Οι στοχευμένες θεραπείες επιδρούν σε συγκεκριμένα μονοπάτια στον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, τα οποία όμως είναι ενεργά κυρίως στα καρκινικά κύτταρα. Έτσι, ενώ η κλασική χημειοθεραπεία καταστρέφει όλα τα κύτταρα (καλά και κακά) που πολλαπλασιάζονται, οι στοχευμένες θεραπείες καταστρέφουν βασικά τα καρκινικά κύτταρα. Επίσης, στις νεότερες θεραπείες συγκαταλέγονται και φάρμακα που ενισχύουν, συνεργάζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς και οδηγούν το ίδιο το σώμα του ασθενούς να αντιμετωπίσει τον καρκίνο.

Ένα παιδί με πλήρη ίαση θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις από τις θεραπείες που έκανε; Και αν ναι, ποιες είναι αυτές;
Μπορεί και πάντα ανάλογα με το νόσημα και το είδος της θεραπείας. Μακροχρόνιες επιπτώσεις περιλαμβάνουν:
– Δυσλειτουργία οργάνων (π.χ. νεφροί, ήπαρ, καρδιά, βαρηκοΐα, διαταραχές όρασης)
– Ενδοκρινολογικές διαταραχές (π.χ. καθυστέρηση ανάπτυξης, υποθυρεοειδισμός, οστεοπόρωση, μεταβολικό σύνδρομο, υπογονιμότητα)
– Νοητική έκπτωση / μαθησιακές δυσκολίες (ιδίως σε ασθενείς που έλαβαν ακτινοβολία κρανίου)
– Ανάπτυξη δεύτερων νεοπλασιών

Γιατί ένα παιδί ακολουθεί διαφορετική θεραπεία από ένα άλλο παιδί με το ίδιο νόσημα;
Γιατί κάθε τύπος καρκίνου έχει διαφορετικές υποτάξεις ή και στάδια, ανάλογα με την ύπαρξη προγνωστικών παραγόντων ή και του βαθμού εξάπλωσης του καρκίνου τη στιγμή της διάγνωσης.

Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται οι ίδιες θεραπείες με αυτές που χρησιμοποιούν στο εξωτερικό;
Όλες οι κλασσικές θεραπείες με καταξιωμένη αξία μπορούν και χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα. Ανάγκη για θεραπεία σε κέντρα αναφοράς κυρίως της Ευρώπης υπάρχει μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις και κατά κανόνα για εξειδικευμένες χειρουργικές επεμβάσεις ή ακτινοθεραπεία.

______

  ~ Η ιατρική ομάδα του Κέντρου Ειδικών Θεραπειών (ΚΕΘ) του Ογκολογικού Νοσοκομείου Παίδων «Ελπίδα», με επικεφαλής τον Καθηγητή Παιδιατρικής Αιματολογίας – Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνη Καττάμη

 

Πηγή: https://antikleidi.com/iatrika/paidikos-karkinos

 

Τί γίνεται μετά το τέλος της θεραπείας στα παιδιά με καρκίνο;

 

Η πενταετής επιβίωση ελεύθερης νόσου στα παιδιά που ολοκλήρωσαν τη θεραπεία για καρκίνο παρουσιάζει σημαντική πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες, φθάνοντας πλέον το 80-90% για αρκετές μορφές κακοήθειας. Ως εκ τούτου, πολλά παιδιά καταφέρνουν να ξεπεράσουν τη νόσο, τα οποία θα μεγαλώσουν και θα αποτελέσουν τους μετέπειτα ενήλικες. Οι επιβιώσαντες από καρκίνο στην παιδική ηλικία φθάνουν πλέον τους 500.000 στην Ευρώπη και τους 400.000 στις ΗΠΑ.

Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, οι επιβιώσαντες έχουν τακτική παρακολούθηση, με γνώμονα τη διατήρηση της ύφεσης της νόσου τους και την έγκαιρη αναγνώριση ενδεχόμενης υποτροπής, αλλά και την ανίχνευση επιπλοκών που μπορεί να εμφανιστούν, είτε άμεσα είτε μεταγενέστερα, 2 έως 5 έτη, από το τέλος της θεραπείας. Οι επιπλοκές είναι αποτέλεσμα της αντινεοπλασματικής θεραπείας που έλαβαν, όπως χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας, χειρουργικής παρέμβασης ή μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων.

Δύο βασικά δεδομένα ισχύουν όσον αφορά τις απώτερες επιπλοκές στους επιβιώσαντες από καρκίνο στην παιδική ηλικία:
1. Η πλειοψηφία των επιβιωσάντων, περίπου το 75%, θα παρουσιάσει τουλάχιστον μια επιπλοκή, ενώ το 25% αυτών θα παρουσιάσει μια πολύ σοβαρή ή απειλητική κατάσταση για τη ζωή του.
2. Οι επιβιώσαντες παρουσιάζουν προβλήματα υγείας πολύ νωρίτερα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, σε ηλικία περίπου 30-35 ετών.

Ο κίνδυνος παχυσαρκίας σε νεαρή ηλικία είναι διπλάσιος, 14%, σε σύγκριση με γενικό πληθυσμό, που είναι 7,5%. Ο κίνδυνος θανάτου λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων σε νεανική ηλικία είναι επτά φορές μεγαλύτερος στους επιβιώσαντες. Η εμφάνιση πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας είναι δέκα φορές μεγαλύτερη στις επιβιώσαντες γυναίκες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, 8% έναντι 0,8%.

Οι συχνότερες επιπλοκές που μπορεί να παρουσιάσουν οι επιβιώσαντες είναι:

• ενδοκρινολογικές διαταραχές (υποθυρεοειδισμός, χαμηλό ανάστημα, πρώιμη ή καθυστερημένη ήβη)
• καρδιαγγειακά νοσήματα
• μεταβολικό σύνδρομο ή παχυσαρκία
• οστικές διαταραχές (οστεοπενία ή οστεοπόρωση)
• διαταραχές ακοής
• νευρογνωσιακές διαταραχές, με δυσμενή επίδραση στη σχολική τους απόδοση
• διαταραχές αναπαραγωγής, που εκδηλώνονται ως διαταραχές εμμήνου ρύσεως, στυτική δυσλειτουργία, πρώιμη εμμηνόπαυση και υπογονιμότητα.

Η επίδραση της χημειοθεραπείας και της κοιλιακής ακτινοβολίας στις γονάδες είναι δυσμενής, με συνέπεια μια γυναίκα που είχε καρκίνο στην παιδική ηλικία να παρουσιάσει εμμηνόπαυση νωρίς, πριν από την ηλικία των 40 ετών.

Η εκδήλωση απώτερων επιπλοκών διαταράσσει την ποιότητα ζωής των επιβιωσάντων, είτε αφορά την παιδική ηλικία με επίδραση στη σχολική και την κοινωνική τους επανένταξη, είτε τη ζωή τους ως ενήλικες με επίδραση στη δημιουργία σχέσεων, την τεκνοποίηση, την εργασία τους και την κοινωνική τους ταυτότητα.

Η έγκαιρη ανίχνευση ενδεχόμενων επιπλοκών και η αντιμετώπισή τους έχει ως κύριο στόχο την εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής.
Ιατρεία παρακολούθησης των απώτερων επιπλοκών στους επιβιώσαντες από καρκίνο στην παιδική ηλικία λειτουργούν στα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα της χώρας μας. Είναι αναγκαίο να λειτουργούν οργανωμένα και να υπάρχει η διασύνδεση με τις ομάδες των ενηλίκων, καθώς με διεθνείς επιστημονικές ομάδες παρακολούθησης των επιβιωσάντων από καρκίνο.

 

Γράφει η Κατερίνα Κατσιμπάρδη, MD, PhD, Παιδίατρος, Πανεπιστημιακή Ογκολογική Αιματολογική Μονάδα, Α’ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

 

Πηγή: https://karkinaki.gr