Το μετατραυματικό στρες ύστερα από έναν παιδικό καρκίνο

 

Όταν ένα παιδί διαγνωστεί με καρκίνο, όλη η οικογένεια υποφέρει. Οι περισσότερες έρευνες έχουν εξετάσει τις συναισθηματικές αντιδράσεις ενός παιδιού με καρκίνο και της μητέρας του, αλλά μια πιο πρόσφατη εργασία διερεύνησε και τις εμπειρίες των πατέρων και των αδελφών.

Η έρευνα αυτή είχε ως στόχο να διερευνήσει τα επίπεδα των συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες σε παιδιά με καρκίνο και στα αδέρφια τους σε ένα βρετανικό δείγμα. Διαπιστώθηκε ότι περίπου το ένα τρίτο των παιδιών με καρκίνο και των αδερφών τους (στο δείγμα 60 παιδιά) είχαν σημάδια μετατραυματικού στρες και το εκπληκτικό ήταν ότι τα επίπεδα μετατραυματικού στρες ήταν τα ίδια για τα αδέρφια και τον ασθενή.

Η διάγνωση και η θεραπεία του καρκίνου φέρνει πολύ άγχος στο παιδί με καρκίνο και στην οικογένειά του. Λόγω του σοκ που βιώνεται συχνά κατά τη διάγνωση, των τρομακτικών συναισθημάτων που προκαλεί ο καρκίνος και της έντονης αντιμετώπισής του, τα συμπτώματα μετατραυματικού στρες δεν είναι μια ασυνήθιστη συναισθηματική απόκριση στην ασθένεια.

Η διαταραχή μετατραυματικού στρες περιλαμβάνει τρία κύρια συμπτώματα. Το ένα, οι εφιάλτες για το τρομακτικό γεγονός, όπως εφιάλτες για το πότε ενημερώθηκε για πρώτη φορά η οικογένεια ότι το παιδί είχε καρκίνο. Δεύτερον, η αποφυγή πραγμάτων που συνδέονται με το τρομακτικό γεγονός (π.χ. αποφυγή ιατρικών θεμάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο στην τηλεόραση). Και τρίτον, εγρήγορση για πράγματα που σχετίζονται με τον καρκίνο. Για παράδειγμα, το παιδί είναι πολύ συγκεντρωμένο σε πράγματα που μπορεί να σημαίνουν ότι ο καρκίνος έχει επιστρέψει ακόμη και όταν δεν έχει πλέον την ασθένεια, όπως το να αισθάνεται άγχος όταν έχει μια συνήθη λοίμωξη.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης πράγματα που μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα μετατραυματικού στρες που βιώνουν τα παιδιά. Βρήκαν ότι το πώς σκέφτονταν τα παιδιά για τον καρκίνο είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στα επίπεδα μετατραυματικού στρες που βίωσαν. Αυτό ήταν ανεξάρτητο από τον τύπο του καρκίνου που είχαν, τη διάρκεια ή την έντονη θεραπεία τους ή την κοινωνική υποστήριξη που είχαν. Και υποδηλώνει ότι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, μια θεραπεία που είναι γνωστό ότι είναι χρήσιμη στη θεραπεία του μετατραυματικού στρες σε παιδιά που έχουν βιώσει άλλα τρομακτικά γεγονότα, μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη για παιδιά με καρκίνο και τα αδέρφια τους. Εκτός από την παροχή ιατρικής περίθαλψης, σε όλες τις οικογένειες θα πρέπει να προσφέρεται ψυχολογική υποστήριξη όταν ένα παιδί διαγνωστεί με καρκίνο. Είναι σημαντικό να ενθαρρύνονται τα παιδιά και τα αδέρφια να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου.

To μετα-τραυματικό στρες για τους γονείς

Εκτός από τα παιδιά με καρκίνο και τα αδέλφια τους, οι γονείς παιδιών βιώνουν στρες για πολλά χρόνια, και μάλιστα ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της θεραπείας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας διαχρονικής σουηδικής μελέτης. Μεταξύ των γονέων των παιδιών που επέζησαν από καρκίνο, περίπου το 19% των μητέρων και το 8% των πατέρων εμφάνισαν μερική διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) πέντε χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Μεταξύ των γονέων των οποίων τα παιδιά πέθαναν από καρκίνο, το 20% των μητέρων και το 35% των πατέρων είχαν τη διαταραχή πέντε χρόνια μετά το θάνατο του παιδιού τους.

Για τους πενθούντες γονείς, το τραύμα είναι πιο σοβαρό και εντυπωσιακό. Ωστόσο, οι γονείς των παιδιών που θεωρήθηκαν επιτυχώς θεραπευμένα βιώνουν επίσης τραύματα. Στη σουηδική μελέτη, οι ερευνητές παρατήρησαν μια σταθερή μείωση των συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες μέσα στους πρώτους μήνες μετά τη διάγνωση. Ωστόσο, τα επίπεδα μετατραυματικού στρες σταθεροποιήθηκαν μετά από αυτό. Μετά τη χρονική περίοδο των τριών μηνών θεραπείας, οι ερευνητές παρατήρησαν «ελάχιστη μείωση» στα συμπτώματα μετατραυματικού στρες. Οι μητέρες ανέφεραν υψηλότερο αρχικό επίπεδο συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες από τους πατέρες. Η ηλικία των γονέων, η ηλικία του παιδιού και ο τύπος του όγκου δεν φάνηκαν να σχετίζονται με τα αρχικά επίπεδα συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες.

Οι γονείς, καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας για τον καρκίνο του παιδιού, είναι στενοχωρημένοι. Κάποιοι περισσότερο από άλλους συνεχίζουν να βρίσκονται σε αυτό το αυξημένο επίπεδο αγωνίας κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας και υπάρχουν πολλές μεταβλητές που εμπλέκονται. Δεν πρόκειται μόνο για τη θεραπεία του παιδιού, αλλά και για την αντιμετώπιση υπαρξιακών ζητημάτων ενός παιδιού με μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια. Τα περισσότερα μικρά παιδιά που θεραπεύονται δεν θυμούνται ότι πέρασαν από τη διαδικασία, αλλά οι γονείς θυμούνται τα πάντα.

Τα υψηλά ποσοστά μετατραυματικού στρες υπογραμμίζουν πόσο σημαντικό είναι να εξετάζεται η οικογένεια στο σύνολό της όταν θεραπεύεται ένα παιδί με καρκίνο. Έρευνες έχουν δείξει ότι το πόσο καλά μια οικογένεια προσαρμόζεται στη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του παιδιού με καρκίνο.

 

Πηγή: https://www.healthyliving.gr/