Ερωτήσεις και απαντήσεις από τον Dr. Steven Pergam
Το CDC (το Center for Disease Control), οι συστάσεις του NCCN (National Comprehensive Cancer Network) και άλλοι οργανισμοί που σχετίζονται με τον καρκίνο δηλώνουν ότι οι καρκινοπαθείς αποτελούν ομάδα υψηλής προτεραιότητας για εμβολιασμό. Γιατί;
Όλοι θέλουμε να εμβολιαστούν
τα άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών από την
COVID-19 και τα δεδομένα δείχνουν ότι οι ασθενείς με καρκίνο ανήκουν
στην κατηγορία υψηλού κινδύνου. Η διάθεση των εξαιρετικά αποτελεσματικών
εμβολίων σε αυτούς τους πληθυσμούς θα είναι σημαντική για να σωθούν ζωές.
Υπάρχουν ασθενείς που υποβάλλονται σε
ενεργό θεραπεία καρκίνου
οι οποίοι δεν πρέπει να εμβολιαστούν;
Για ασθενείς που μόλις
έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων ή έχουν λάβει θεραπεία με Τ-
CAR κύτταρα; οι οποίοι τυπικά λαμβάνουν μία ανοσοκατασταλτική θεραπεία,
συνιστούμε να καθυστερήσουν τον εμβολιασμό COVID-19 έως τουλάχιστον 3 μήνες
μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Αυτό βασίζεται σε δεδομένα ότι [άλλα]
εμβόλια είχαν περιορισμένη αποτελεσματικότητα σε περιόδους που αυτοί οι
ασθενείς είναι περισσότερο ανοσοκατασταλμένοι.
Τα δεδομένα
είναι λίγο λιγότερο σαφή για τους ασθενείς που λαμβάνουν επιθετική
χημειοθεραπεία, αλλά για όσους λαμβάνουν πιο εντατικά θεραπευτικά σχήματα – για
παράδειγμα, αυτοί που ξεκινούν την αρχική θεραπεία για λευχαιμία – συνιστούμε
να καθυστερήσουν τον εμβολιασμό έως ότου ο αριθμός των κυττάρων τους στο αίμα ανακάμψει.
Αυτές είναι οι δύο κύριες ομάδες όπου υπάρχει συμφωνία ότι πρέπει να καθυστερήσουν τον εμβολιασμό COVID-19, τουλάχιστον αρχικά.
Η λήψη του εμβολίου κατά τη διάρκεια της
θεραπείας του καρκίνου θα καταστήσει τη θεραπεία του καρκίνου λιγότερο αποτελεσματική;
Όχι. Δεν υπάρχουν
στοιχεία ότι τα εμβόλια καθιστούν τη θεραπεία του καρκίνου λιγότερο
αποτελεσματική. Αν μη τι άλλο, ισχύει το αντίθετο: η αντικαρκινική θεραπεία
μπορεί να κάνει την απάντηση στο εμβόλιο λιγότερο ισχυρή.
Και οι επιζώντες, αυτοί που δεν
υποβάλλονται σε ενεργό θεραπεία καρκίνου. Υπάρχουν λόγοι να μην εμβολιαστούν;
Νομίζω ότι αυτό
εξαρτάται από το πότε γίνεται η ερώτηση. Πόσα εμβόλια έχετε [διαθέσιμα]; Εάν
έχετε απεριόριστες ποσότητες, τότε όλοι πρέπει να εμβολιαστούν. Αλλά όταν μπαίνουν
θέματα κατανομής εμβολίων, τότε είναι που δυσκολεύει το θέμα.
Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλοί επιζώντες του καρκίνου έχουν ανοσολογικές
ανεπάρκειες, έτσι βλέπω πολλούς από αυτούς να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο. Οι
επιζώντες του καρκίνου είναι επίσης άτομα που τείνουν να είναι μεγαλύτερα και
να έχουν άλλες συνοσηρότητες – καρδιακές παθήσεις, νεφρική ή πνευμονική
δυσλειτουργία – οπότε θα έχουν άλλους λόγους που τους θέτουν σε κίνδυνο για την
ανάπτυξη σοβαρής COVID-19 και όλοι αυτοί είναι λόγοι για να εμβολιαστούν.
Και τι γίνεται με εκείνους που μπορεί να
υποβληθούν σύντομα σε θεραπεία, όπως π.χ. κάποιος που μόλις διαγνώστηκε με
καρκίνο ή κάποιος που η θεραπεία του έχει καθυστερήσει λόγω της πανδημίας;
Η προσέγγιση που
συζητήσαμε στην επιτροπή NCCN είναι ότι πραγματικά δεν θέλουμε να
δημιουργήσουμε κατευθυντήριες οδηγίες που θα αποτρέψουν τους
καρκινοπαθείς από το να εμβολιαστούν. Εάν αρχίσετε προσπάθειες να εξειδικεύσετε
(να δώσετε περισσότερες αποχρώσεις) για το πότε είναι ‘κατάλληλη στιγμή’,
μπορεί να σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς δεν θα λάβουν το εμβόλιο. Έτσι, η
καλύτερη προσέγγιση είναι να κάνουν το εμβόλιο όποτε μπορούν.
Ωστόσο, υπάρχουν
κάποιες προειδοποιήσεις. Συνιστούμε καθυστερήσεις για τους ασθενείς που
υποβάλλονται σε μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων και για εκείνους που λαμβάνουν
αρχική θεραπεία (επαγωγής) για λευχαιμία. Επιπλέον, οι καρκινοπαθείς που
πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση θα πρέπει πιθανώς να περιμένουν
μια εβδομάδα μετά την επέμβαση μέχρι να εμβολιαστούν. Επειδή δεν θέλουμε
πιθανές παρενέργειες από το εμβόλιο –για παράδειγμα, ένας πυρετός– να καθυστερήσει
ενδεχομένως τη χειρουργική επέμβαση.
Έτσι, υπάρχουν ορισμένες συγκεκριμένες εξαιρέσεις, αλλά προσπαθήσαμε να
περιορίσουμε τους περιορισμούς.
Μπορεί ο εμβολιασμός να
προκαλέσει αύξηση των καρκινικών δεικτών ή σημάδια υποτροπής του καρκίνου
αμέσως μετά τον εμβολιασμό;
Δεν γνωρίζω κανένα
στοιχείο που να υποδηλώνει ότι τα εμβόλια μπορούν να επηρεάσουν τους βιοδείκτες
του καρκίνου με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια Pfizer και
Moderna μπορούν να οδηγήσουν σε διόγκωση των λεμφαδένων, ιδιαίτερα εκείνους στη
μασχάλη, τους μασχαλιαίους λεμφαδένες. Ένα τέτοιο πρήξιμο στη μασχάλη του
εμβολιασμένου βραχίονα λίγες ημέρες μετά τη λήψη της δόσης του εμβολίου
πιθανότατα σημαίνει ότι το εμβόλιο παράγει μια καλή ανοσολογική απάντηση.
Μερικοί πρόσφατα
εμβολιασμένοι άνθρωποι που έκαναν απεικονιστικές εξετάσεις είχαν τέτοια
διέγερση των λεμφαδένων, οπότε η επιτροπή μας συνιστά στους ασθενείς να
μιλήσουν με την ιατρική ομάδα που ασχολείται με τον καρκίνο τους για τυχόν
απεικονιστικές εξετάσεις που πρόκειται να πραγματοποιήσουν για να βεβαιωθούν
ότι είναι γνώστες για τον πρόσφατο εμβολιασμό. Οι γιατροί μπορεί να επιλέξουν
να καθυστερήσουν την απεικόνιση, εκτός αν είναι επείγουσα.
Εάν εμφανίστεί
πρήξιμο μετά τον εμβολιασμό και δεν φύγει ύστερα από περίπου μία εβδομάδα, ο
ασθενής να φροντίσει να ενημερώσει το γιατρό του.
Έχω λεμφοίδημα μετά από εγχείρηση
λεμφαδένων σε ένα από τα χέρια μου. Μπορώ ακόμα να λάβω το εμβόλιο στο πρησμένο
χέρι;
Οι ασθενείς με
λεμφοίδημα ή εκείνοι που τους έχουν αφαιρεθεί λεμφαδένες στο ένα χέρι, π.χ. για
τη θεραπεία καρκίνου του μαστού, θα πρέπει να εμβολιαστούν στο άλλο χέρι. Οι
ασθενείς με λεμφοίδημα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης και θα πρέπει να
αποφεύγουν τους εμβολιασμούς στο προσβεβλημένο σκέλος.
Εάν έχετε
λεμφοίδημα και στα δύο χέρια, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτικό
σημείο για την ένεση ο μηρός. Και στις δύο περιπτώσεις, εάν έχετε οποιοδήποτε
λεμφοίδημα ή είχατε χειρουργική εξαίρεση λεμφαδένων, ενημερώστε το προσωπικό
που εργάζεται στο εμβολιαστικό κέντρο να σας εμβολιάσει στο άλλο σας χέρι.
Είναι κάποιο εμβόλιο COVID-19 καλύτερο
από κάποιο άλλο για άτομα με καρκίνο / επιζώντες καρκίνου;
Αυτά τα εμβόλια
δεν έχουν μελετηθεί (συγκριθεί) μεταξύ τους σε κλινικές δοκιμές. Τα άτομα με
καρκίνο θα πρέπει να λαμβάνουν όποιο εμβόλιο τους προσφέρεται πρώτα. Το κλειδί
είναι να εμβολιαστείτε, οπότε κληθείτε στο ραντεβού σας, σηκώστε το μανίκι σας
και λάβετε το εμβόλιο σας.
Οι ερευνητές συλλέγουν δεδομένα σχετικά
με το πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια σε άτομα με καρκίνο;
Ένας αριθμός ερευνητικών
ομάδων ενδιαφέρεται για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε άτομα με
καρκίνο, από εκείνα που έχουν συμπαγείς όγκους έως άτομα που υποβάλλονται σε
μεταμόσχευση μυελού των οστών. Για παράδειγμα, υπάρχουν ερευνητές που εξετάζουν
άτομα που έχουν καρκίνους του αίματος, όπως ΧΛΛ ή ΧΜΛ, επειδή αυτά είναι πιο
πιθανό να έχουν ανοσοανεπάρκεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάθε γιατρός για
τον καρκίνο θέλει να μάθει την απάντηση στην ερώτηση: Πώς ανταποκρίνονται οι
ασθενείς μου σε αυτά τα εμβόλια;
Θα υπάρξουν
πολλές αναλύσεις που θα χρειαστεί να γίνουν. Θέλω να δω μελέτες για το πόσο
καλά λειτουργούν τα εμβόλια σε άτομα με συγκεκριμένους καρκίνους, καθώς και σε
άτομα που λαμβάνουν συγκεκριμένες χημειοθεραπείες ή θεραπευτικά σχήματα.
Υπάρχει κάποια ένδειξη ότι οι πρόσφατοι
ασθενείς ή οι επιζώντες θα έχουν λιγότερη προστασία από ένα εμβόλιο COVID-19;
Πολλά από αυτά τα σχετικά στοιχεία δεν υπάρχουν ακόμα για εμβόλια COVID, αλλά
από προηγούμενες μελέτες με άλλα εμβόλια μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα εμβόλια
COVID πιθανότατα δεν θα είναι τόσο αποτελεσματικά σε ορισμένα άτομα με καρκίνο
σε σύγκριση με άλλα – ιδιαίτερα, σε ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες (όπως
λευχαιμία και λέμφωμα) ή εκείνοι που λαμβάνουν επιθετική χημειοθεραπεία που
αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Η προσδοκία
είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς θα ανταποκριθούν στο εμβόλιο. Αλλά, με βάση
τα δεδομένα από άλλα εμβόλια, νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό ότι δεν πρόκειται να
δουν την προστασία 95% που βλέπουμε από τη συμπτωματική νόσο COVID-19 [από τα
εμβόλια Pfizer και Moderna] στο ευρύ κοινό. Νομίζω ότι θα είναι λιγότερο από
αυτό. Αλλά ακόμα κι αν είναι 50%, αυτό είναι ένα σημαντικό όφελος.
Έτσι, το CDC
συνιστά σε όλους τους ανθρώπους που εμβολιάζονται να συνεχίσουν να φορούν
μάσκες σε δημόσιους χώρους. Η πρόληψη παραμένει σημαντική για τα
άτομα με καρκίνο που εμβολιάζονται, ιδιαίτερα για εκείνα που λαμβάνουν χημειοθεραπεία
ή ακτινοβολία (και για άτομα που έχουν και άλλες παθήσεις).
Συνιστούμε να συνεχίσουν να φορούν μάσκες, να διατηρούν κοινωνικές αποστάσεις
όταν είναι δυνατόν και να αποφεύγουν μεγάλες συγκεντρώσεις και πλήθη.
Και, παρόμοια,
όπως με το εμβόλιο της γρίπης, η πρόληψη της μόλυνσης δεν είναι ο μόνος στόχος
των εμβολίων COVID-19. Αποτρέπει επίσης τις επιπλοκές της μόλυνσης. Τα
υπάρχοντα εμβόλια COVID-19 μπορεί να μην εμποδίζουν την πρωτογενή λοίμωξη, αλλά
ελπίζουμε ότι μπορούν να αποτρέψουν τους καρκινοπαθείς από την ανάπτυξη σοβαρής
νόσου COVID-19 ή την ανάγκη νοσηλείας τους, όπως έχει παρατηρηθεί στις δοκιμές
φάσης ΙΙΙ στο ευρύ κοινό. Θα μπορούσαν να υπάρξουν και άλλα οφέλη που θα
μπορούσαν επίσης να είναι πολύ χρήσιμα.
Τι γίνεται με τους φροντιστές ασθενών με
καρκίνο; Θα πρέπει να αποτελούν ομάδα προτεραιότητας για τον εμβολιασμό;
Αυτή είναι μια
υποεκτιμημένη ερώτηση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν σκεφτείτε μια στρατηγική
εμβολιασμού και υποθέσουμε ότι τα άτομα με καρκίνο δεν πρόκειται να
ανταποκριθούν τόσο καλά στο εμβόλιο COVID-19, ένας από τους καλύτερους τρόπους
για την προστασία τους είναι να δώσετε το εμβόλιο σε άτομα που θα ανταποκριθούν
καλά. Και αυτά είναι ο οποιοσδήποτε με τον οποίο περνούν μαζί το χρόνο. Έτσι,
όποιος είναι φροντιστής, αγαπημένος ή βρίσκεται σε στενή επαφή με κάποιον με
καρκίνο, είναι σημαντικό να εμβολιαστεί.
Επειδή η σκέψη
είναι ότι, πρώτον, θα μειώσει τον κίνδυνο του φροντιστή να αναπτύξει
συμπτωματικές λοιμώξεις και τα δεδομένα δείχνουν ότι οι συμπτωματικοί άνθρωποι
είναι πιο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό σε άτομα γύρω τους.
Και, δεύτερον,
ελπίζουμε ότι τα διαθέσιμα εμβόλια μπορούν να αποτρέψουν τη μετάδοση – αν και
οι διαθέσιμες μελέτες που αξιολογούν αυτό το ζήτημα βρίσκονται σε εξέλιξη. Εάν
είναι αλήθεια, τότε οι φροντιστές και τα αγαπημένα πρόσωπα των ασθενών που
εμβολιάζονται θα βοηθήσουν πραγματικά. Επειδή αυτή η προστατευτική κάλυψη, το
να εμβολιάζονται οι στενές επαφές γύρω από τα άτομα με καρκίνο, μπορεί να
παρέχει επιπλέον προστασία
Υπάρχει κάποια ένδειξη ότι τα άτομα με
καρκίνο/ επιζήσαντες από καρκίνο επιλέγουν να μην εμβολιαστούν;
Είναι δύσκολο να το
γνωρίζουμε τώρα. Οι καρκινοπαθείς μόλις αρχίσαν να παίρνουν αυτά τα εμβόλια,
λόγω των προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού. Νομίζω ότι ορισμένοι
καρκινοπαθείς θα είναι διστακτικοί, αλλά όχι απαραίτητα περισσότερο από τον
γενικό πληθυσμό. Ελπίζουμε ότι θα είναι πιο δεκτικοί στα εμβόλια επειδή
γνωρίζουν ότι διατρέχουν κίνδυνο [σοβαρού COVID].
Μπορώ να πω ότι
σε τοπικό επίπεδο, σε υγειονομικές μονάδες [στην περιοχή του Σιάτλ], οι
καρκινοπαθείς διαμαρτύρονται για να τους χορηγηθεί το εμβόλιο. Οι γιατροί
αισθάνονται την πρόκληση επειδή λαμβάνουν τόσες πολλές κλήσεις από τους
ασθενείς τους για να ρωτήσουν πότε θα είναι διαθέσιμο και πότε μπορούν να το
πάρουν. Οι ασθενείς γνωρίζουν τον κίνδυνο και το βλέπουν ως μια ευκαιρία να
προστατευτούν. Χαίρομαι που το βλέπω, και ελπίζω να συνεχιστεί.
Πώς βλέπετε να αλλάζει η προσέγγιση του
εμβολιασμού τους επόμενους μήνες;
Ένα πράγμα που πρέπει να
γνωρίζουν οι άνθρωποι είναι ότι οι οδηγίες γύρω από τα εμβόλια COVID-19
πρόκειται να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. Και αυτό για διάφορους λόγους.
Πρώτον, επειδή θα είναι διαθέσιμα περισσότερα δεδομένα. Ακόμα κι αν οι μελέτες
είναι μικρές, μπορούν να είναι πολύ ενημερωτικές. Δεύτερον, υπάρχουν ήδη
περισσότερα εμβόλια. Το εμβόλιο Janssen/Johnson & Johnson είναι πλέον
διαθέσιμο στο κοινό και [άλλα] εμβόλια είναι επίσης πιθανό να είναι διαθέσιμα
στις ΗΠΑ.
Αναμένουμε ότι
άλλα εμβόλια θα επιτρέψουν σε περισσότερους ανθρώπους να εμβολιαστούν. Αλλά
μπορεί να υπάρχουν ένα ή δύο εμβόλια που θα είναι καλύτερα για τους καρκινοπαθείς,
οπότε θα πρέπει να δούμε περισσότερα δεδομένα. Θέλω πραγματικά να δω το NCI και
το NIH και άλλους οργανισμούς χρηματοδότησης να υποστηρίζουν αυτού του είδους
τις μελέτες. Είναι σημαντικό να επιλεχθούν τα εμβόλια με την υψηλότερη
αποτελεσματικότητα σε καρκινοπαθείς και να βοηθηθούμε να αποφασίσουμε ποιος
πρέπει να εμβολιαστεί και πότε – και αν χρειάζονται πρόσθετες δόσεις
(αναμνηστικές) για να βοηθήσουν στην προστασία τους.
Μόλις αρχίσαμε
να σκεφτόμαστε δοκιμές που μπορεί να είναι ρεαλιστικές και χρήσιμες για τους
παρόχους, για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς να προστατεύσουμε τους ασθενείς.
Αυτό θα είναι πολύ σημαντικό καθώς συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε την πανδημία
και για να προστατεύσουμε τους ασθενείς από το SARS-CoV-2 στο μέλλον.
* Ο Steven Pergam, M.D.,
από το Κέντρο Ερευνών για τον Καρκίνο Fred Hutchinson στο Σιάτλ, ήταν
συν-επικεφαλής μιας επιτροπής που σχηματίστηκε από το Εθνικό Ολοκληρωμένο Δίκτυο
Καρκίνου (NCCN) που ανέπτυξε πρόσφατα συστάσεις σχετικά με τον εμβολιασμό
COVID-19 σε καρκινοπαθείς. Ο Δρ Pergam απαντά σε μερικές από τις ερωτήσεις που
έχουν τα άτομα με καρκίνο και οι επιζώντες καρκίνου σχετικά με αυτά τα εμβόλια.
Μετάφραση Ελληνική Αντικαρκινική
Εταιρεία